De islam in Qatar

Qatar ligt in het Midden-Oosten en dat betekent automatisch dat het een islamitisch land is. Dat geldt hier voor de hele regio, maar er zijn wel grote verschillen tussen de landen in het Midden-Oosten.

Zo zijn Saudi Arabië en Iran (hoewel volstrekt verschillend!) bijvoorbeeld oerconservatief en ultrareligieus terwijl de Emiraten en Bahrein een stuk liberaler zijn. Qatar ligt er een beetje tussenin. Wat echter voor alle landen in het Midden-Oosten geldt is dat de islam in alles leidend is. Merk je daar iets van als westerse expat? Jazeker! Heb je er last van? Mwoh, ik niet zo, maar dat hangt ook wel van je eigen instelling af. Kom ik straks op.

Je merkt in het dagelijks leven de invloed van de islam in alles. Dat begint al bijvoorbeeld met de Qatari vrouwen die zonder enige uitzondering in abaya gekleed zijn. Er zijn wel verschillen tussen de vrouwen: bij sommige vrouwen is het gezicht helemaal zichtbaar, bij anderen alleen de ogen en weer anderen dragen nog een extra doek over het gezicht om dit helemaal te bedekken. Verwar het dragen van deze abaya overigens niet met het onderdrukken van vrouwen: de Qatari vrouwen zijn over het algemeen hoog opgeleid en zeer zelfstandig. Waar de vrouwen in abaya gekleed zijn dragen de mannen een thobe: een wit gewaad met hoofddoek. Die hoofddoek kan allerlei kleuren hebben zonder dat die kleuren iets zeggen. Ik kom in een volgende post nog even terug op de kleding, aangezien die in Qatar vrij karakteristiek is binnen de Golfregio. Voor expats gelden deze islamitische regels niet, maar men vind het wel belangrijk dat vooral vrouwen zich “appropriate” kleden. Dat betekent vooral geen al te diep decolleté en van de ellebogen tot aan de knieën alles bedekt. Een hoofddoek hoef je echt niet op.

Naast deze traditionele kleding is een ander aspect het vijf keer bidden per dag, en het feit dat je dan ook overal het geluid van de muezzin hoort die oproept tot het gebed: vanaf de minaretten, maar ook de radio en tv uitzendingen worden er voor onderbroken en bij bedrijven en in de malls wordt de oproep over de intercom verspreid. In Qatar moet alles wijken voor het gebed, alhoewel je zelden tot nooit iemand direct een sprint naar de moskee ziet trekken op het moment dat de oproep klinkt. Vanaf het moment van de oproep heeft men namelijk een bepaalde tijd om te bidden. Het is allemaal wel wennen, de eerste keer dat de training stil gelegd worden omdat er gebeden moet worden wist ik niet wat ik meemaakte.

Andere aspecten die een islamitisch land met zich mee brengt zijn het taboe op alcohol en varkensvlees. Beide zijn alleen te krijgen met een vergunning en maar bij één specifieke winkel: de Qatar Distribution Company (QDC). Iedere expat weet hem te vinden. Toen wij hier kwamen wonen verkocht men daar alleen alcoholische dranken (voor zover ik heb kunnen nagaan alles op jenever na!), maar inmiddels heeft men ook varkensvlees. Ik moet eerlijk zeggen dat we in Nederland ook al nauwelijks biggetjes aten en de alcohol beperkt bleef tot “sociale gelegenheden”, maar voor sommige mensen is dit écht een issue: het mooiste moment om naar de QDC te gaan is de laatste dag vóór de Ramadan. Dan komt men met karren vol drank naar buiten omdat de QDC tijdens de Ramadan een maand gesloten is en blijkbaar is dat te lang.

Ook anders dan in Europa is het weekend: dat valt hier op vrijdag en zaterdag. Daarvan is zaterdag net als bij ons gewoon een vrije dag om bijvoorbeeld te winkelen en sporten. Vrijdag is de heilige rustdag, de dag dat moslims geacht worden om in de moskee te bidden. De rest van de week mag dat ook ergens anders. Waar maakt niet zoveel uit, als het er maar schoon is. Wat je er als niet-moslim vooral van merkt is dat vrijwel alle winkels op vrijdagmorgen dicht zijn (eigenlijk op de Carrefour na), en dat het doodstil is op de weg. Behalve als je rond één van de gebedstijden langs een moskee rijdt: dan staat men in drie rijen dik langs de weg geparkeerd.

Ondanks het strikt islamitische karakter is er sinds 2003 wel sprake van volledige godsdienstvrijheid. Zolang je maar niet probeert om moslims te bekeren kan en mag er veel: zo is er bijvoorbeeld een katholieke kerk in Doha en schijnt er aan andere kerken gewerkt te worden. Later deze week met Pasen wordt er ook een aantal grote missen op verschillende locaties gehouden.

Om samen te vatten: ja, je merkt de invloed van de islam zeker. Zelf heb ik daar geen last van, maar ik weet dat dit niet voor iedereen geldt.